صدای شما امنیت ندارد!
اگر در سال ٧۴٠ ه.ق خواجه شمسُال ّدی ْن مح ِّمد بن بها ُءال ّدی ْن مح ّم ْد حاف ِظ شیرازی یک دستگاه رکورد صدا در اختیار داشت، این حجم از تفاسیر بر اشعار او سایه نیفکنده بود، صدای وی بارها پالایش شده بود و ما اشعار او را با بیان و روش خودش می شنیدیم. اگر در آن قرن حرف از تکنولوژی ضبط با استفاده از موبایل و به اشتراک گذاری آن در لحظه به میان می آمد، احتمالا شما فردی مجنون خطاب می شدید. حالا چطور؟ به اطراف خود نگاه کنید، به شعاع ده متری شما حداقل چندین تکنولوژی ضبط صدا وجود دارد، امروزه تقریبا تمامی تجهیزات صوتی تصویری دارای میکروفون هستند، موبایل، لپ تاپ، دوربین، مانیتور و… اگر در آن سال ها تکنولوژی ضبط صدا رویایی بیش نبود امروز به کابوسی بدل شده است، صدای شما امنیت ندارد! حتی مکالمات شما با بهترین کیفیت می تواند ضبط شود. امروز به خوبی می دانیم این دستگاه ضبط صدا چه نام دارد، اما در روزهای اول اختراع این دستگاه مخترع حتی نمیدانست این دستگاه کوچک چه قابلیت هایی دارد. در سال ١٨٧۶ میلادی الکساندر گراهام بل با هدف ساخت یک فرستنده صوتی در تلفن اولین میکروفون جهان را اختراع کرد، نیاز به توضیح نیست که این دستگاه تا چه حد ساده و ابتدایی بود. بعد ها مخترعین زیادی دست به کار ساخت میکروفونی مستقل با کیفیت مطلوب ضبط صدا در سراسر اروپا شدند که از جمله موفق ترین آن ها توماس ادیسون بود، ساخت اولین میکروفون شبه امروزی دنیا را به او نسبت میدهند. میکروفون ادیسون در سال ١٨٨۶ ساخته و برای نخستین بار در اولین اجرای رادیویی جهان به کار برده شد.
مبدل
میکروفون هم درست مانند اسپیکر یک مبدل صوتی است، در مواردی بهتر است بگویم عملکردی کاملا مشابه اسپیکر اما برعکس را دارد، سیگنال صوت از هر منبع انتشاری وارد میکروفون شده توسط دیافراگم این انرژی مکانیکی به سیگنال الکتریکی تبدیل می شود، سیگنال یا توسط دنیای دیجیتال و داده های صفرویک در کامپیوتر یا هارد درایو ذخیره میشود یا بر نوارهای مغناطیسی مانند تیپ ماشین ها یا نوار کاست ضبط می شود. میکروفون ها انواع مختلف و رفتاری متفاوت در مقابل فشار هوا و منابع انتشار صوت دارند، امروزه آن ها را به چندین دسته اصلی یعنی: -داینامیک -کاندنسر -ریبون -الکترت
تقسم بندی میکنند که هر کدام دنیایی متفاوت و قطعا کاربرد خاص خود را دارا هستند.
امروزه میکروفون ها کاربرد فراوانی دارند و نقشی اساسی در زندگی ما ایفا می کنند، تلفن همراه خود را بدون میکروفون تصور کنید، ساخت فیلم ها و صدابرداری بدون میکروفون امکان پذیر نیست، کنسرت ها عملا به تعدادی محدود انسان و آنپلاگ ختم می شدند، چیزی به اسم رادیو وجود نداشت، بیسیم ها از کار می افتادند و در خیلی از مناطق نظم به طور کلی از بین میرفت. این ها فقط چندین مثال ساده از کاربرد میکروفون در زندگی امروز ما است.
داینامیک
عملکرد میکروفون های داینامیک دقیقا برعکس اسپیکرها است، اجزا به کار رفته در این میکروفون ها چیزی نیست جز دیافراگم، میدان مغناطیسی و البته سیم پیچ، میکروفون های داینامیک اجزا پیشرفته ای ندارند و همین امر باعث شده تا قیمتی مناسب داشته باشند، همینطور وزن بالایی ندارند و به خوبی در برابر ضربات مقاوم هستند، البته ضربه زدن با میکروفون توصیه نمیشود مگر در مسابقات کشتی کچ! در تشریح ساختاری میکروفون داینامیک در ابتدا به سیم پیچ اشاره میکنم که با ظرافت به یک دیافراگم متصل شده که در یک میدان مغناطیسی قرار گرفته اند، حرکت دیافراگم توسط موج صوتی باعث ایجاد سیگنال در این مدار ساده شده و در نتیجه سیگنال به وجود می آید. همین سادگی باعث شده تا امروزه از میکروفون های داینامیک در اکثر برنامه ها و اجراهای زنده استفاده شود. اما این تمام ماجرا نیست، میکروفون های داینامیک میتوانند فشار صوتی زیادی را تحمل کنند ولی در مقابله با فرکانس های بالا حساسیت بسیار کمی دارند و بیشتر در میدرنج و باس عملکرد مناسبی دارند، همین امر باعث شده تا برای ضبط درامز به خصوص اسنیر و کیک از این میکروفون بیشتر بهره ببریم. از جمله میکروفون های داینامیک میتوان به دو میکروفون بسیار محبوب و افسانه ای 57-SM و 58-SM اشاره کرد که در اکثر استودیو های دنیا یافت میشوند. میکروفون های داینامیک عمدتا دارای الگوی قطبی کاردیود هستند که انتخاب مناسبی برای اجرای زنده محسوب می شوند. اما الگوی قطبی به چه معناست؟
الگوی قطبی
تصور کنید فردی در مقابل شما سازی را بنوازد اینکه نوای این ساز در روبروی شما باشد یا از اطراف پخش شود، دور باشد یا نزدیک برای گوش و مغز شما متفاوت خواهد بود. میکروفون در مقابل صدا و در محور های مختلف رفتاری متفاوت دارد، الگوی قطبی در واقع یک میدان حساس است به صدا که برای انواع میکروفون متفاوت است. میکروفون های کاردیود Cardioid رفتاری یک سویه دارند یعنی صدا فقط از محور جلو و از زاویه صد و هشتاد تا صد و چهل درجه برداشته خواهد شد، در کنارین و پشت صدا بسیار ضعیف یا به طور کل محو خواهد بود. سه الگوی اصلی این دست میکروفون ها عبارت است از:
– کاردیود Cardioid – سوپر کاردیود Super Cardioid – هایپر کاردیود Hyper Cardioid
ریبون (نواری)
یکی از انواع عجیب و غریب میکروفون، میکروفون های نواری هستند که عملکردی مشابه با داینامیک دارند که البته در این میکروفون ها دیافراگم به طور کلی حذف شده و جای خود را به نواری کوچک معمولا از جنس آلومینیوم داده، این نوار کوچک بسیار حساس و شکننده است به طوری که با لمس هم میتواند از هم گسیخته شود اما همین روبان کوچک با لرزش خود سیگنال را به وجود می آورد، این روبان های کوچک با حرکت ملایمی که دارند صدا را کمی رنگ آمیزی و ملایم می کنند، همین خاصیت باعث شد تا مدت زمان زیادی از این دست میکروفون ها در رادیوها و استودیو های مختلف استفاده شود، البته عملکرد نواری ها در مقابل فشار هوا بسیار ضعیف است و به سادگی با فشار هوای بیش از اندازه پاره خواهند شد. روبانی ها امروزه توسط کمپانی خوش نام رویر تماما با دست ساخته میشوند، هر یک از میکروفون های با ارزش این کمپانی از لوگوی روی بدنه گرفته تا انحنای روبان کار دست است و هیچ گونه ماشین صنعتی در ساخت آنها دخالت ندارد. میکروفون های ریبون امروزی بسیار مناسب برای گیتار و بالای سنج های درامز هستند.
حساسیت
در مباحث پیش توضیح داده ام که SPL به چه معناست، سطح فشار صوت. هر میکروفون دارای حساسیت خاص خود است که عملکرد میکروفون در مقابل یک صدا به خصوص ساز را نشان میدهد برای مثال سازهای کوبه ای فشار صوتی بیشتری را نیازمند هستند تا سازهای زهی. حتی عملکرد میکروفون ها در محیط های مختلف هم متفاوت است، پس اگر جایی با این متن روبه رو شدید که حساسیت کمتر بهتر است یا حساسیت بیشتر کاملا به نویسنده شک کنید.
در بخش بعدی عملکرد سایر میکروفون ها را بررسی خواهیم کرد و با کاربرد آن ها بیشتر آشنا خواهیم شد.
پایان بخش اول
اشکان موسوی
nesa_azadikhah
0